Buah Marang Asal Usul Bandar Marang Terengganu

Artocarpus odoratissimus

Famili: Moraceae

Nama Tempatan: Marang

Tarap

Pingan

Semasa saya melawat Taman Pertanian Tenom Sabah, saya telah ditunjukkan sebatang pokok yang lebat berbuah. Setelah melihat buahnya dan labelnya ditulis Artocarpus odoratissimus

jelaslah pokok ini yang saya cari selama ini. Orang Sabah memanggilnya Tarap dan Pingan. Orang Sulu pula memanggilnya Marang. Orang Basilan dan Mandanao pula memanggilnya Morang.

Di Terengganu terdapat sebuah bandar yang di Panggil Marang. Mungkinkah bandar ini dinamakan atau dikaitkan dengan pokok Marang. Sukarlah hendak membuktikannya, kerana pokok Marang mungkin tidak ada lagi di sekitar bandar tersebut dan pokok Marang pula bukanlah berasal dari Semenanjung. Pokok Marang berasal dari Borneo, kepulauan Sulu dan Mandanao. Pokoknya masih lagi terdapat tumbuh liar di hutan atau ditanam di kampung-kampung.

Masyarakat Melayu zaman dahulu amat terkenal sebagai ahli pelayaran. Mungkin ada di kalangan ahli pelayaran ini membawa balik buah-buahan, termasuklah buah Marang ke Terengganu. Buah Marang ini ditanam di sebuah penempatan dan kerana keunikan buah Marang, tempat itu terus di namakan Marang. Dalam hal ini banyak bukti yang boleh dipercayai. Banyak persamaan nama-nama buah-buahan antara Semenanjung Malaysia dan Filipina.

Pokok Marang merupakan pokok yang sederhana saiznya, mencapai ketinggian 20 meter dan berbanir sedikit. Buahnya sinkarpa, subglobos, 15 - 20 cm panjang, 10 - 13 cm lebar, kulitnya bak duri lembut tumbuh rapat-rapat, sepanjang 1 cm. Bijinya sub globos, 2 cm diameter dan dibaluti isi yang tebal berwarna keputihan, berjuz dan beraroma kuat. Rasanya manis.

Marang mudah dibiakan dengan cara menyemai biji benih. Marang merupakan buah nadir dan tidak dibudidayakan sebagai tanaman.

Ismail Saidin
Consultant Botanist & Malay World

Pokok Bangkong Sudah Pupus - Sukar Ditemu Lagi

Aku dilahirkan di sebuah kampung bernama Kampung Tanjung Bangkong, terletak di sebuah pekan kecil, Malim Nawar, Perak. Masa aku kecil-kecil dahulu aku bertanya emakku tentang nama kampung ku ini. Kata emak , kampung ini dinamakan Tanjong Bangkong, ialah kerana terdapat di hujung kampung ini sebatang pokok Bangkong yang cukup besar. Aku hanya dapat melihat tunggul pokok ini, memang saiznya cukup besar

Kebetulan berdekatan dengan rumahku terdapat sebatang pokok Bangkong, yang agak besar juga saiznya. Aku ingat tentang pokok Bangkong ini, kerana di zaman kanak-kanak, kami gemar memakan buahnya. Buahnya agak besar, tetapi isinya nipis dan rasanya agak manis juga apabila cukup masak. Yang paling seronok ialah memakan biji Bangkong. Bijinya agak besar dan kami kanak-kanak memungut biji-biji Bangkong ini dan direbus. Setelah masak dimakan dengan gula. Nostalgia ini masih terbayang dan rasa biji Bangkong rebus masih menjadi kenangan. Emak pula sering memasak lemak biji Bangkong ini dengan ikan puyu atau ikan lampam..oh sedapnya.

Kini pokok Bangkong di kampungku itu sudah tiada lagi.

Bila aku sudah menjadi seorang ahli kajitumbuhan ( Botanist) aku menanam sebatang pokok Bangkong di Taman Pantun UKM. Dapat juga aku melihat buahnya, tetapi tidak setanding dengan pokok Bangkong di kampungku dulu. Malang sekali, pokok Bangkong di Taman Pantun juga telah ditebang dan Taman Pantun tinggal nama sahaja.

Konon ceritanya pokok Bangkong ini ( Artocarpus integer var. silvestris Corner) ia lah varieti Cempedak. Tetapi Cempedak tidak terdapat tumbuh liar di hutan sedangkan Bangkong dahulunya biasa terdapat tumbuh liar di hutan. Saya rasa Cempedak berasal daripada Bangkong setelah dilakukan pemilihan baka dalam aktiviti berdusun oleh nenek mayang kita dahulu

Sebagai tanaman budaya Melayu, Bangkong disemadikan bagi nama tempat seperti, Tanjung Bangkong, Bukit Bangkong, dll, sedang Bangkong sudah pupus buat selama-lamanya

Buah Delima Tanaman Budaya Melayu

Delima
Punica granatum L
Famili: Punicaceae
Nama Lain Pomegranade ( Ing.)

Pokok Delima berasal dari Asia Selatan, terutamanya Iran, Afghanistan dan sekitar kawasan Himalaya. Pokok ini juga merupakan tanaman prasejarah dan tidak diketahui bila tanaman ini diperkenalkan ke Malaysia. Dipercayai orang-orang Parsi atau Hindu menyebarkan tanaman ini ke alam Melayu.

Pokok Delima merupakan tanaman sering dikaitkan dengan budaya Melayu. Delima juga sering disebut dalam hikayat-hikayat Melayu, seperti Sejarah Melayu, Bustanul salatin, atau Taman Segala Raja-Raja, Hikayat Hang Tuah dan tidak kurang juga dalam pantun-pantun tradisi Melayu. Contoh

Cemperai di pohon Delima,
Anak tupai berpuak-puak;
Bermisaiku sangka panglima,
Rupanya misai penapis tuak

Kini Pokok Delima jarang-jarang ditanam. Pada satu ketika dahulu pokok Delima sering ditanam di kampung-kampung, bukan sahaja kerana keindahan bunganya tetapi dikatakan sebagai tanaman ubat. Pokok Delima kadang-kadang berbuah dengan baik, terutama pokok yang ditanam di tanah tinggi berhawa dingin seperti di Cameron Highland, tetapi rasa buahnya tidak setanding dengan yang diimport. Ini mungkin kerana pokok yang ditanam bukan daripada varieti atau kultivar yang manis buahnya.

Pokok Delima merupakan pokok kecil atau syrab, berdahan banyak dan boleh mencapai ketinggian sehingga 5 meter jika tidak di cantas. Daunnya berhadapan, berbentuk oblong lanseolat, 50 – 20 cm panjang, 1.5 – 2.5 cm lebar berwarna hijau berkilat. Bunganya terminal dahan atau ranting, setiap sekuntum berukuran 4 – 5 cm diameter, berwarna merah dan stamennya banyak berwarna kekuningan. Buahnya globos, licin, berwarna kuning kemerahan dan kaliks yang kekal membentuk seperti jemala di hujung buah. Kaviti buah dipenuh oleh biji yang banyak dan biji-biji ini diselaputi oleh kulit nipis berwarna merah jambu yang mengandungi jus yang jernih. Buah ini dimakan segar atau diperah untuk dijadikan minuman segar.

Masyarakat desa mengenali pokok Delima sebagai tanaman ubat. Kulit batang dan akarnya sebagai mencegah cacing. ( anthelminthic ). Kulit buah dan jusnya dibuat bahan kumuran bagi melawaskan demam. Kulit batang, buah dan daunnya juga dikatakan dapat mengubati cirit birit. Penumuan yang baru jus buah Delima antara ramuan dalam transfer factor bagi sistem imun yang sangat popular.

Pokok Delima mudah dibiakkan dengan semaian biji benih, keratan atau tut. Pokok Delima mudah hidupnya tetapi memerlukan tanah yang subur dan bersaliran baik. Cantasan perlu dilakukan bagi mengekal bentuk pokok. Pokok Delima boleh juga ditanam dalam pasu besar sebagai pokok hiasan yang menarik. Delima mempunyai potensi yang baik sebagai pokok buahan tetapi kurang diberi perhatian untuk memajukan tanaman ini.

Pokok Pudu Sukar Di Temui Lagi

Buah Pudu

Seorang kenalan saya telah memberi saya buah sebesar ibu jari dan rupanya seakan-akan mini Nangka. Saya pereksa dengan teliti......Buah yang diberi kepada saya itu ialah buah Pudu atau di kenali juga dengan panggilan Cempedak air (Artocarpus kemando). Kenalan saya itu membawa buah Pudu ini dari

Sarawak.

Satu ketika dahulu, di Semenanjung Malaysia terdapat banyak pokok Pudu sehingga sebuah bandar kecil di beri nama Pudu, yang kini terletak di Bandar Raya Kuala Lumpur. Oleh sebab kayu pokok Pudu ini keras dan cantik, banyak telah ditebang dan hampir pupus.

Rasa buah Pudu manis, sama rasanya dengan Cempedak tetapi terlalu kecil dan biasa dibuat goreng dengan tepung rasanya tersangat enak.

Buah Pudu ialah tanaman budaya kita, kini semakin Pupus dan banyak lagi akan hilang dan pupus buat selama-lamanya